जगभरात वंध्यत्वाची समस्या मोठ्या प्रमाणात निर्माण होत आहे. जागतिक स्तरावर प्रजनन दर कमी होत आहेत. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मते जगभरातील 15 टक्के पुनरुत्पादक-वृद्ध जोडप्यांना वंध्यत्वाचा त्रास होतो. गेल्या 70 वर्षात जगभरातील प्रजनन दर आश्चर्यकारकपणे 50 टक्क्यांनी कमी झाला आहे. यावर उपाय म्हणून ‘कृत्रिम गर्भ’ ही संकल्पना मांडण्यात आली आहे सोबतच भविष्यातील Ectolife नावाची कृत्रिम गर्भ सुविधा तयार केली. या Ecotlife बाबत हाशेम अल-घैली ने नुकतेच एक व्हिडिओ फुटेज प्रसिद्ध केले आहे. याबाबत सायन्स अँड स्टफला दिलेल्या एका खास मुलाखतीत अल-घैली यांनी याबाबत स्पष्टीकरण दिले आहे.
अल घैलीच्या मते, एकेटोलाइफ संकल्पना एक दिवस पारंपारिक जन्माला मागे टाकू शकते. असे केल्याने, समाज शेवटी “दत्तक एजन्सीच्या प्रतिसादाची वाट पाहून थकलेल्या” आणि “गर्भधारणेच्या गुंतागुंतांबद्दल काळजीत असलेल्या” पालकांच्या गरजा पूर्ण करू शकेल. परंतु सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, तो म्हणतो की EctoLife आम्हाला वंध्यत्वाच्या संकटाचा सामना करण्याची परवानगी देऊ शकते. जन्माच्या नवीन स्वरूपाची आमची गरज आहे. व्यंध्यत्वाच्या या समस्येमुळे भविष्यात मानवतेचा अंत होईल असे एक ट्विट एलॉन मस्क यांनी केले होते.
त्यावेळी मस्कच्या त्या ट्विटला साहिल लव्हिंगिया यांनी प्रत्युत्तर देताना लिहिले होते. “आम्ही अशा तंत्रज्ञानामध्ये गुंतवणूक केली पाहिजे ज्यामुळे मुले अधिक जलद/सोपे/स्वस्त/अधिक प्रवेशयोग्य होतील. सिंथेटिक गर्भ इ. आणि अल-घैली जेव्हा EctoLife साठी डिझाइन आणला तेव्हा तो असाच विचार करत होता. अल-घैली यांनी सायन्स अँड स्टफला सांगितले की, “अशा तंत्रज्ञानाविषयीची चर्चा ज्याकडे दुर्लक्ष केले जाऊ नये.”
अल-घैली यांच्या मते, गर्भधारणेसाठी संघर्ष करणाऱ्या अनेकांसाठी EctoLife ची कृत्रिम गर्भ संकल्पना जीवन बदलणारी ठरेल. “कर्करोग किंवा इतर गुंतागुंतीमुळे ज्या स्त्रियांचे गर्भाशय शस्त्रक्रियेने काढून टाकण्यात आले आहे त्यांच्यासाठी हा एक उत्तम उपाय आहे. हे कमी शुक्राणूंच्या संख्येमुळे उद्भवलेल्या समस्यांचे निराकरण करण्यात देखील मदत करू शकते,” अल-घैली उत्साहाने म्हणाले, “ हे तंत्रज्ञान अखेर गर्भपाताला भूतकाळातील गोष्ट बनवू शकते.”
Ectolife बाबत बोलताना अलघैली म्हणाले की, या तंत्रज्ञानाचा वापर, अनेक प्रकारच्या अनुवांशिक आजारांना गर्भ फलित होण्याआधीच दूर सारू शकते. पालक अनुवांशिक दृष्ट्या श्रेष्ठ भ्रूण निवडू शकतात. त्यासाठी त्यांना आयव्हीएफ द्वारे पहिले पाऊल उचलावे लागेल.
EctoLife संकल्पनेतील AI चा आणखी एक वापर म्हणजे “तुमच्या बाळाच्या शारीरिक वैशिष्ट्यांचे निरीक्षण करणे आणि सामान्य गर्भधारणेतील विचलनासाठी संभाव्य असामान्यता नोंदवणे.”
EctoLife 360° कॅमेर्‍यांच्या वापराद्वारे त्यांचे बाळ काय पाहते आणि ऐकते ते अनुभवण्यास पालकांना सक्षम करू शकते जे कृत्रिम गर्भाच्या आत आहेत आणि आभासी वास्तविकता हेडसेटसह जोडलेले आहेत. हे कॅमेरे पालकांना त्यांच्या बाळाच्या विकासाचे सतत व्हिडिओ फीड देखील देतात, ज्यामुळे पालकांना त्यांच्या स्मार्टफोनवर त्यांच्या मुलाच्या प्रगतीचे निरीक्षण करता येते.
दरम्यान, स्पीकर्सचा वापर बाळाला शब्द आणि संगीताची विस्तृत श्रेणी प्ले करण्यासाठी, बाळांना त्यांच्या आईच्या पोटात असताना ऐकू येणाऱ्या आवाजांची नक्कल करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. “पालक प्लेलिस्ट देखील निवडू शकतात” किंवा त्यांचा स्वतःचा आवाज वाजवू शकतात, त्यामुळे त्यांच्या मुलाला त्यांची अधिक सवय होते,” अल-घैली म्हणाले.
बाळ पूर्ण परिपक्व झाल्यावर? व्हिडिओनुसार, जन्माची प्रक्रिया “फक्त बटण दाबून” केली जाऊ शकते, ज्यामुळे ग्रोथ पॉडमधून चुकीचे अम्नीओटिक द्रव निचरा होईल. मानवतेवर परिणाम गंभीर असू शकतो.
अल-घैली यांनी विज्ञान आणि सामग्रीला सांगितले की त्यांचा विश्वास आहे की “आम्ही एक पूर्ण-कार्यक्षम EctoLife ग्रोथ पॉड तयार करण्यापासून फक्त काही वर्षे दूर आहोत. हॅप्टिक सूट, व्हीआर लाइव्ह व्ह्यू, पॉडशी अॅप कनेक्शन आणि एआय-आधारित मॉनिटरिंग सिस्टम यासारख्या इतर वैशिष्ट्यांसाठी, ही मानक तंत्रज्ञाने आहेत जी आधीपासून अस्तित्वात आहेत आणि दररोज वापरली जात आहेत.”
येल युनिव्हर्सिटीच्या प्रसूतिशास्त्र, स्त्रीरोग आणि पुनरुत्पादक विज्ञान विभागातील एस्सोर, असे वाटते की पूर्णतः कार्यरत कृत्रिम गर्भ पुढील 10 वर्षात साकार होऊ शकेल.
